„Dzisiejsza uroczystość jest swego rodzaju klamrą spinającą obchody Stulecia Odzyskania przez Polskę Niepodległości. Przez ostatnie sześć lat wędrowaliśmy po mapie Polski, wspominając kolejne wielkie wydarzenia: 11 listopada 1918 roku, Powstanie Wielkopolskie, wojnę odradzającej się Polski z bolszewicką Rosją, Powstania Śląskie” – powiedział wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński podczas uroczystości otwarcia Panteonu Górnośląskiego. Wicepremier uczestniczył także w koncercie z okazji 100-lecia przyłączenia części Górnego Śląska do Polski w wykonaniu Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach.
Podpisując trzy lata temu list intencyjny w sprawie współdziałania na rzecz podjęcia wspólnego prowadzenia instytucji kultury pod nazwą „Panteon Górnośląski” w Katowicach, wyrażałem nadzieję, że w setną rocznicę powrotu części ziem Górnego Śląska do Macierzy, instytucja ta stanie się pomnikiem Stulecia – wskazał prof. Piotr Gliński.
Minister kultury i dziedzictwa narodowego podkreślił, że jest to wspaniały pomnik upamiętniający stulecie jako upłynęło od czasu trzech Powstań Śląskich i przyłączenia w 1922 roku części Górnego Śląska do Macierzy. Wyraził także nadzieję, że będzie to ważne miejsce na kulturalnej mapie Katowic, Śląska i całej Polski; miejsce edukacji, budowania polskiej tożsamości i refleksji nad ofiarą tych, dzięki, którym czujemy się dziś Polakami.
Opowieść, którą przekazuje Panteon zaczyna się od św. Jadwigi Śląskiej i św. Jacka Odrowąża, by pokazać dziesiątki zasłużonych dla Śląska osób: działaczy politycznych, żołnierzy, duchownych, nauczycieli, ludzi kultury i sportowców. To jakby otwarta encyklopedia Śląska. Otwarta – bo organizatorzy Panteonu deklarują dialog i otwartość na dalszy rozwój tego wspólnego miejsca pamięci. W tym wyborze postaci chcemy upamiętnić wszystkich, którzy bronili tożsamości, także matki przekazujące wiarę i język swoim dzieciom, także nieugiętych nauczycieli szkół, także anonimowych bohaterów wiernych Bogu i Ojczyźnie, także osoby, którym nie dana była łaska wiary, ale kochali polski Śląsk i bardzo mu się poprzez swoje życie i pracę – zasłużyli – podkreślił wicepremier.
Minister kultury i dziedzictwa narodowego przypomniał, że w rozmaitych projektach: wystawach, koncertach czy działaniach edukacyjnych z okazji odzyskania niepodległości brały udział zarówno duże instytucje, jak i społeczności lokalne.
Ich głównym celem – jak zakładał Program „Niepodległa” – było przede wszystkim wzmocnienie polskiej wspólnoty. Mam nadzieję, że to się dokonało – bo jak ważne jest to współcześnie zadanie pokazują nam dobitnie dramatyczne wydarzenia na Ukrainie. Chcieliśmy, aby poprzez obchody 100-lecia odzyskania niepodległości wszyscy mogli sobie przypomnieć, jaki katalog wartości wpisany jest w naszą kulturę. Wolność, solidarność, poszanowanie godności człowieka, wytrwała praca, miłość do małych Ojczyzn i do tej wielkiej – Niepodległej – także bohaterowie upamiętnieni w Panteonie Górnośląskim byli im przez całe swoje życie wierni – dodał prof. Piotr Gliński.
Szef resortu kultury podkreślił znaczenie współpracy pomiędzy współorganizatorami instytucji: Archidiecezji Katowickiej, Miasta Katowice, Województwa Śląskiego oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Cieszę się, że przez minione lata współpraca na rzecz Panteonu Górnośląskiego układała się tak dobrze. Ufam, że będzie ona kontynuowana także po jego otwarciu – dodał.
Wyraził także przekonanie, że Panteon będzie niezwykłym miejscem propagującym wartości patriotyczne i ich znaczenie dla budowania wspólnoty narodowej.
Nagroda, którą przyznaje metropolita katowicki nosi nazwę Lux ex Silesia, Światło ze Śląska. Wierzę, że od dzisiaj takim światłem będzie promieniował katowicki Panteon.
O Panteonie Górnośląskim
Panteon Górnośląski powstał w celu upamiętnienia niezwykle ważnych rocznic: stulecia przyłączenia części Górnego Śląska do odradzającej się Polski po ponad sześciuset latach jurysdykcji czeskiej i niemieckiej, stulecia polskiej administracji kościelnej na Górnym Śląsku oraz dla upamiętnienia trzech Powstań Śląskich.
Jednym z głównych celów utworzenia Panteonu jest uczczenie pamięci osób zasłużonych dla polskości ziem Górnego Śląska ze szczególnym uwzględnieniem twórców, artystów, naukowców, polityków, żołnierzy i ludzi Kościoła.
Nowa instytucja kultury ma prowadzić działalność o charakterze kulturalnym, naukowym i edukacyjnym w zakresie historii Górnego Śląska po zakończeniu I Wojny Światowej.
Z inicjatywą powołania Panteonu Górnośląskiego wystąpił w listopadzie 2018 r. abp Wiktor Skworc. Już w marcu 2019 r. w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego podpisany został list intencyjny w sprawie współdziałania na rzecz prowadzenia wspólnej instytucji kultury pod nazwą „Panteon Górnośląski” w Katowicach. Niespełna rok później, 18 lutego 2020r. w Katowicach podpisano umowę w sprawie utworzenia i prowadzenia jako wspólnej instytucji kultury pod nazwą „Panteon Górnośląski w Katowicach” pomiędzy Ministrem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Archidiecezją Katowicką, Miastem Katowice i Województwem Śląskim.
Zgodnie z umową, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego sfinansowało budowę Panteonu Górnośląskiego w 82 proc., przeznaczając na ten cel blisko 40 mln zł. Pozostała część inwestycji była finansowana w równych częściach przez miasto Katowice, Archidiecezję Katowicką oraz samorząd województwa.
Koncert z okazji 100-lecia przyłączenia części Górnego Śląska do Polski Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia.
W przeddzień setnej rocznicy wjazdu gen. Stanisława Szeptyckiego, wraz z oddziałami wojska, na katowicki rynek odbył się uroczysty koncert Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach. Koncert był zwieńczeniem cyklu wydarzeń jubileuszowych, którymi Katowice celebrują tę wyjątkową rocznicę
W programie znalazły się Toccata na orkiestrę Bolesława Szabelskiego, Koncert fortepianowy a-moll op. 17 Ignacego Jana Paderewskiego oraz Rapsodia polska Grzegorza Fitelberga. Za pulpitem dyrygenckim stanął José Maria Florêncio, przy fortepianie wystąpił Piotr Sałajczyk.
